W kontaktach międzyludzkich przyświeca nam określony cel. Chcemy go zrealizować. Jednak nie zależy to wyłącznie od nas, dlatego staramy się zaprezentować jak najlepiej tym, którzy mogą wpłynąć na nasze losy.
Wygląd i kilka prawidłowości
Nie bez powodu ukuto powiedzenie „jak cię widza, tak cię piszą”. Zależy nam na tym, by inni dobrze nas odbierali. Z różnych powodów chcemy zrobić na otoczeniu dobre wrażenie.
Motywacja jest różna, ale wszystkie cele stanowią w pewnym sensie jakiś interes, na którym nam zależy (dobro rodziny, pieniądze, kariera, wpływy, nagroda albo jak najmniejsza kara, większy spokój w pracy). Właśnie dlatego manipulujemy innymi. Robimy to, stosując różne metody prezentacji siebie. Dążymy do zaprezentowania wizerunku samych siebie lepszego, niż on jest w rzeczywistości. Skłonność do autoprezentacji jest tym większa, im bardziej atrakcyjne wydają się nam cele.
Niekiedy manipulujemy odbiorcami, ponieważ chcemy, żeby dali nam spokój. W tym celu pozujemy na gburów i bufonów. Nikt nie lubi takich ludzi, więc znajomi, dziennikarze, różni ludzie dają nam spokój, gdy widzą, że na takich się kreujemy. Nie znają jednak naszej prawdziwej osobowości.
Metody prezentacji siebie służą temu, by inni postępowali w pożądany przez nas sposób. Skłonimy ich do tego, gdy zrobimy na nich pozytywne wrażenie. Musimy więc pokazać im, że jesteśmy sympatyczni, mili, inteligentni, bogaci.
Nie zawsze wymaga to kłamania. Niekiedy swój cel możemy osiągnąć, nie mówiąc całej prawdy. Kłamanie to stąpanie po cienkim lodzie. Jeśli wyjdzie na jaw, będziemy przegrani, zrujnujemy swój wizerunek. Wtedy ludzie się od nas odwrócą, ponieważ będą nas uważać za oszusta.
Jednak dobre pierwsze wrażenie to nie jedyna metoda prezentacji siebie w dobrym świetle. Jego kontynuacją jest efekt aureoli. To tendencja przypisywania pozytywnych cech czy właściwości psychologicznych ludziom, których postrzega się jako atrakcyjnych fizycznie.
Istnieje też reguła wzajemności. Gdy ktoś wyświadczy nam przysługę, czujemy się zobowiązani do rewanżu. Staramy się spłacić dług wdzięczności. Chęć odwzajemnienia wystąpi bez względu na to, czy o przysługę/dobro prosiliśmy, czy nie. Trudno orzec, kiedy motywacja do rewanżu będzie większa.
Co ciekawe, reguła wzajemności działa również w drugą stronę. Jeśli ktoś wyrządził nam krzywdę, odpowiemy tym samym.
Jednak nie słowa stanowią esencję autoprezentacji. Najwięcej informacji o komunikacie wysyłanym przez daną osobę można uzyskać z jej gestów i mimiki.
Ważny jest też wygląd. Jak należy się ubierać, żeby wzbudzić zaufanie u innych? Jeśli chodzi o panie, to taki efekt uzyska się dzięki spódnicy do kolan, zakrytym butom, zakrytym ramionom i podkreślonej sylwetce. Podobne reguły obowiązują u mężczyzn. Oni też powinni wkładać koszulę, długie spodnie, zakryte buty i eksponować sylwetkę.